Utanriksministeren og kronprinsen startar jakta på prestisjefylt FN-plass

FNs tryggingsråd er ofte lamma, medgir utanriksminister Ine Eriksen Søreide (H). Likevel innleier ho no den offisielle kampanjen for å få Noreg inn.

Saman med kronprins Haakon lanserer Søreide Noregs kandidatur i FN-bygningen fredag. Dermed går startskotet for ein to år lang «valkamp» om éin av dei ti roterande plassane i Tryggingsrådet i åra 2021-22.

Irland og Canada er også med i kampen om dei to plassane til vestlege land.

Noreg sat sist i Tryggingsrådet i 2001-2002, og Søreide trur ikkje det blir noko enklare oppgåve denne gongen.

- Dei politiske spenningane er mykje sterkare. Det er vanskelegare å få semje. Ofte blir rådet lamma, det viktigaste dømet er vel Syria, seier Søreide til NTB.

Ho viser til at Russland mange gonger har sett ned foten for resolusjonar om borgarkrigen, blant anna knytt til gransking av kjemiske angrep.

- Blir vanskeleg

Søreide fortel at ho har hatt kontakt med svenskane som for tida har ein plass i rådet.

- Det kjem ikkje til bli noko enklare å sitje i rådet. Vi må ta høgd for at det blir ein politisk vanskeleg periode, der vi blir stilt overfor store og vanskelege saker, seier statsråden. Ho er like fullt tydeleg på at Noreg må vere med og ta ansvar.

Eit sterkt FN og andre multilaterale institusjonar som «held orden» på verda, haldast ofte fram som viktig for Noreg. Eit lite land har lite å stille opp med mot stormakter som ynskjer å ta seg til rette.

Søreide understrekar då også at regjeringa er opptatt av å styrke FN som institusjon.

Ho vil ikkje seie kor mykje valkampen kostar Noreg. Førebels blir pengar frå dei ordinære budsjetta brukte, og både FN-delegasjonen og utanriksstasjonane må framsnakke Noregs kandidatur. Men ifølgje Søreide blir det etter kvart å «auke på med ein del stillingar». Ein del reising blir det også, for å sikre støtte frå nok land når valet avgjerast i FNs hovudforsamling i juni 2020.

Arbeidet har i realiteten halde på eit par år allereie.

Fleire blå hjelper?

Søreide meiner Noreg har mykje erfaring på område som er viktige for FN. Engasjementet Noreg har i FN og freds- og forsoningsarbeid rundt om i verda, gjer at vi har ein nær dialog med veldig mange ulike land, påpeiker utanriksministeren.

Ho håpar Noreg kan vere med på å gjere Tryggingsrådet meir transparent. Ho ynskjer også at rådet kan drive meir førebyggjande arbeid.

NUPI-forskar John Karlsrud meiner det at Noreg har så få FN-soldatar i teneste, kan bli eit problem for landet i valkampen. Men det er Søreide ueinig i.

- Vi kan aldri bli dei største troppebidragsytarane. Men vi kan bidra til å betre operasjonane og tenkje nytt om korleis ein skaffar FN kapasitetar, seier statsråden.

Ho peiker på at Noreg har utarbeidd eit rotasjonssystem som gjer det enklare for land å samarbeide om å drive ein transportflybase i Mali, som eit døme.

FN-sjefen beundrar Noreg

Utanriksministeren har lada opp til fredagens lansering ved å ta imot ein perlerad av utanlandske politikarar og FN-toppar i Oslo den siste veka. Tysdag var sjølvaste FN-sjefen António Guterres i landet og fekk naturlegvis spørsmål om Noregs kandidatur.

- Det er medlemslanda som bestemmer. Men eg må seie at eg beundrar Noreg og rolla Noreg spelar for å forhindre konfliktar og løyse konfliktar. Også innan humanitær hjelp og utviklingssamarbeid har Noreg alltid vore ein leiande nasjon, svarte han.

(©NPK)

Kronprins Haakon (t.h) og utanriksministeren Ine Eriksen Søreide (H) møtte fredag pressa i rosehagen utanfor FN-bygningen. Dei to er i New York for å lansere Noregs kandidatur til FNs tryggingsråd. Foto: Pontus Hook / NTB scanpix