Bergen Engines-saka: Sp meiner at tilliten til Høgre er svekt

Statsminister Erna Solberg (H) og fire statsrådar er innkalla til høyring på Stortinget om forsøket på å selje motorfabrikken i Bergen til det russiskeigde selskapet TMH International.

Politikarane må svare på kvifor tre departement godkjende salet av ein motorfabrikk med strategisk viktig teknologi til russiske interesser, før regjeringa gjorde heilomvending og stansa prosessen.

Bergen Engines har laga motorar til ei rekkje norske forsvarsskip og har vedlikehaldsavtalar med både Forsvaret og fleire andre Nato-land, mellom dei USA. Bak TMH står kjende oligarkar, som blir antekne å ha nære samband til Kreml og president Vladimir Putin.

– Naiv

Emilie Enger Mehl (Sp) er saksordførar i saka. Ho meiner at regjeringa har hatt eit naiv forhold til utanlandsk oppkjøp som ein trussel mot Noregs tryggleik og beredskap.

– Høgre var i ferd med å gi Russland tilgang på maskinromma i forsvarsskipa våre, og sende ein gåvepakke med teknologi av stort militær strategisk betydning som russarane kunne brukt for å byggje opp forsvaret sitt, seier Mehl til NTB.

Sp meiner regjeringa har svikta i å verne norske interesser ved å la salet av Bergen Engines passarar utan ei tryggingsvurdering.

– Heile tre departement godkjende salet til russarane før regjeringa gjorde heilomvending og likevel stoppa transaksjonen etter å ha visst om saka i fleire månader. Stortinget må komme til botns i korleis Erna Solberg kunne la salet gå så langt at ingen i regjeringa greip inn før etter massiv kritikk i offentlegheita, seier Mehl.

Seier saka kunne vore løyst annleis

Heller ikkje Anniken Huitfeldt (Ap), som er leiar av utanriks- og forsvarskomiteen, er imponert over handteringa til statsministeren av saka. På spørsmål frå Huitfeldt i den siste munnlege spørjetimen i Stortinget før påske, vedgjekk Solberg at saka kunne vore løyst annleis.

– Det er viktig å gå igjennom og sjå på erfaringane frå salet med Bergen Engines. Det er regjeringa ganske audmjuk på at vi må gjere, sa ho.

Ifølgje statsministeren har regjeringa jobba med saka sidan den vart varsla til Utanriksdepartementet i desember. Ho viser òg til at dei på eit tidlegare tidspunkt ikkje var på ein stad i prosessen der dei kunne uttale seg.

Justisminister Monica Mæland (H) kunngjorde 23. mars at regjeringa hadde vedteke å stanse salet av tryggingsomsyn, etter sterkt press frå Stortinget.

Regjeringa vedtok å bruke tryggingslova for å stanse salet. Men kort tid etter vart det kjent at ein tilsett i Utanriksdepartementet i chattemeldingar på Facebook hadde opplyst noverande Bergen Engines-eigar Rolls-Royce om at salet neppe kunne stansast med norsk lov.

Mehl meiner dette stadfestar at regjeringa ikkje har hatt kontroll på nasjonal tryggleik og beredskap. I tillegg hadde Rolls-Royce varsla Utanriksdepartementet om salet i desember i fjor.

(©NPK)

Emilie Enger Mehl (Sp) er saksordførar i Bergen Engines-saka. Foto: Fredrik Hagen / NTB